Tìm hiểu văn hóa công sở Trung Quốc: Những điều cần biết khi làm việc với người Hoa

Trong thời đại toàn cầu hóa, Việt Nam ngày càng có nhiều mối liên kết kinh tế sâu rộng với Trung Quốc. Không chỉ qua thương mại hay sản xuất, mà còn thể hiện rõ trong môi trường doanh nghiệp. Nếu bạn đang hoặc sẽ làm việc tại công ty Trung Quốc, hoặc với đối tác Trung Quốc, thì việc hiểu rõ văn hóa công sở Trung Quốc chính là chìa khóa để giao tiếp hiệu quả, xây dựng niềm tin và phát triển bền vững.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ:
– Tư duy công việc của người Trung Quốc
– Những điều nên và không nên trong giao tiếp
– Cách ứng xử với cấp trên, đồng nghiệp
– Quy tắc ngầm trong văn hóa công sở Hoa ngữ
– Một số lưu ý để không bị “sốc văn hóa” khi làm việc thực tế

1. Người Trung Quốc coi trọng quan hệ (关系 / guānxì)

Trong văn hóa công sở Trung Quốc, “关系” (guānxì – quan hệ cá nhân) là khái niệm cốt lõi. Họ đặc biệt coi trọng việc xây dựng mạng lưới quan hệ tốt, đôi khi còn hơn cả năng lực cá nhân.

 “Làm việc là một chuyện – biết làm việc với ai lại là chuyện khác.”

Một mối quan hệ tốt với sếp, đồng nghiệp hay khách hàng có thể giúp công việc của bạn suôn sẻ hơn rất nhiều. Việc thể hiện sự tôn trọng, cư xử khéo léo và duy trì mối liên hệ cá nhân là điều vô cùng cần thiết.

Gợi ý:

• Luôn chào hỏi lễ phép, thân thiện

• Ghi nhớ các dịp sinh nhật, lễ tết để gửi lời chúc

• Giao tiếp ngoài giờ qua WeChat/Zalo khi cần thiết (với thái độ tôn trọng)

2. Tôn trọng cấp bậc và thứ tự là nguyên tắc quan trọng

Cấu trúc công ty Trung Quốc thường mang tính hệ thống dọc, với phân tầng rõ rệt giữa quản lý và nhân viên. Người Trung Quốc rất coi trọng trật tự, vị trí, danh xưng.

+ Không nên gọi sếp/đồng nghiệp cấp cao bằng tên trống (ví dụ: “Lý” hay “Tiểu Trương”)
+ Hãy gọi họ là “Lý tổng”, “Trương quản lý” hoặc dùng từ kính trọng như “您 (nín)”

Gợi ý ứng xử:

• Khi họp hoặc thảo luận: để sếp là người phát biểu đầu tiên

• Luôn lịch sự, không ngắt lời người lớn tuổi hoặc cấp trên

• Không đối đầu trực tiếp, nhất là ở nơi đông người – nên chọn cách “nhẹ nhàng phản biện riêng”

3. Phong cách làm việc: Thực tế, tốc độ và kết quả

Người Trung Quốc thường có phong cách làm việc nhanh, quyết đoán và chú trọng hiệu quả. Họ có thể chấp nhận làm thêm giờ, thay đổi linh hoạt nếu mục tiêu cuối cùng là kết quả công việc đạt yêu cầu.

Đặc điểm thường thấy:

• Sếp ra quyết định nhanh, ít khi thông qua nhiều tầng trung gian

• Họp nhanh, bàn thẳng vào mục tiêu

• Ưu tiên hành động hơn lý thuyết

Lưu ý cho người Việt:

• Luôn chuẩn bị trước nội dung khi trình bày

• Tránh vòng vo, nói lan man

• Tập trung vào kết quả và đưa ra giải pháp cụ thể

4. Giao tiếp trong công sở: Lời nói & thái độ

Người Trung Quốc đánh giá cao tinh thần chủ động, biết cư xử và “biết điều”. Dù không yêu cầu quá cứng nhắc như Nhật Bản, nhưng họ vẫn kỳ vọng nhân viên hiểu “luật ngầm” công sở.

Những điều NÊN làm:

•  Gửi email đúng giờ – đúng định dạng
•  Luôn dùng ngữ điệu nhẹ nhàng khi nhắn tin, viết mail
•  Biết cách “nói khéo” để từ chối hoặc đề xuất
•  Chủ động trao đổi nếu có vấn đề thay vì im lặng

Những điều TRÁNH:

•  Trả lời “Tôi không biết” một cách cộc lốc
•  Phê bình công khai người khác
•  Quá suồng sã hoặc “nói xấu” sau lưng
•  Bộc lộ cảm xúc tiêu cực tại nơi làm việc

5. Văn hóa “ăn nhậu – kết nối” sau giờ làm

Một đặc điểm rất Trung Quốc: họ rất hay tổ chức ăn uống, tiệc tùng để gắn kết đội nhóm hoặc tiếp khách. Nhiều khi, chuyện công việc lại được quyết định sau bữa ăn chứ không phải trong cuộc họp!

Nếu bạn làm ở công ty Trung Quốc hoặc có đối tác người Hoa, hãy sẵn sàng tham gia các buổi “xã giao công việc”này – không nhất thiết phải uống rượu, nhưng bạn cần có mặt.

🍻 Người Trung Quốc thường mời nhau rượu để thể hiện thành ý. Nếu bạn không uống được, hãy lịch sự từ chối:
“对不起，我身体不太适合喝酒。” (Xin lỗi, tôi không uống được vì lý do sức khỏe.)

6. Một số “luật ngầm” không ai nói nhưng ai cũng biết

7. Những câu tiếng Trung nên biết khi làm việc với người Hoa

• 您辛苦了！(Nín xīnkǔ le!) – Anh/chị vất vả rồi!

• 我来帮您处理。 (Wǒ lái bāng nín chǔlǐ.) – Tôi sẽ hỗ trợ anh/chị giải quyết.

• 请您过目这份文件。 (Qǐng nín guòmù zhè fèn wénjiàn.) – Mời anh/chị xem qua tài liệu này.

• 有什么建议，欢迎指出。 (Yǒu shénme jiànyì, huānyíng zhǐchū.) – Nếu có góp ý, xin vui lòng cho biết.

• 不好意思，我再确认一下。 (Bù hǎoyìsi, wǒ zài quèrèn yíxià.) – Xin lỗi, để tôi xác nhận lại ạ.

---

8. Cần chuẩn bị gì trước khi vào môi trường công sở Trung Quốc?

•  Học tiếng Trung giao tiếp văn phòng
•  Biết cách viết email, báo cáo theo phong cách Trung Quốc
•  Rèn phản xạ tình huống: gọi điện, họp, xử lý mâu thuẫn
•  Tìm hiểu văn hóa – thói quen – “ngôn ngữ không lời”
•  Tham gia khóa học hoặc mô phỏng tình huống thực tế

Lời kết

Văn hóa công sở Trung Quốc mang màu sắc riêng: đề cao kết quả, coi trọng mối quan hệ, nhấn mạnh thể diện và sự linh hoạt trong hành xử. Làm việc với người Hoa không khó, nếu bạn:

• Biết quan sát – lắng nghe – thích nghi

• Biết nói điều đúng, vào lúc đúng, theo cách phù hợp

• Biết cách xây dựng niềm tin và tạo dựng quan hệ chuyên nghiệp

———————————————-

Thông tin hữu ích dành cho bạn:
Fanpage CNO (cập nhật học bổng nhanh chóng): https://www.facebook.com/CNOEdu/
Nhóm Học Tiếng Trung: https://www.facebook.com/groups/tiengtrungcno.vn
Nhóm Giáo Viên Tiếng Trung: https://www.facebook.com/groups/giaovientt/
Thông tin các trường Đại học: https://cno.edu.vn/tin-tuc-du-hoc/thong-tin-cac-truong/

TIẾNG TRUNG CNO – 熊猫堂汉语教育
Để thành công trở thành không biên giới